Kontakt
dystrybutorzy
biblioteka BIM
strefa projektanta

Montowanie klap przeciwpożarowych – jak prawidłowo wykonać montaż klapy pożarowej?

Montaż klap przeciwpożarowych - 2

Niewłaściwie zamontowana klapa przeciwpożarowa nie spełnia swojej podstawowej funkcji – odcięcie strefy objętej pożarem i ochrona pozostałej części budynku. Jak prawidłowo wykonać montaż klapy przeciwpożarowej, która ma istotny wpływ na bezpieczeństwo pożarowe obiektu budowlanego?

Rola i montaż klap przeciwpożarowych

Klapy przeciwpożarowe mają istotny wpływ na bezpieczeństwo pożarowe obiektu budowlanego. Ich zadaniem jest ograniczenie rozprzestrzeniania się dymu i ognia w budynku, co niejednokrotnie pozwala nie tylko ograniczyć straty materialne, ale również uratować ludzkie życie. Tylko prawidłowe rozmieszczenie i montaż klapy pożarowej umożliwi wypełnianie powierzonych im funkcji. Urządzenia uzyskują oczekiwaną odporność ogniową tylko wówczas, gdy zostaną zabudowane zgodnie z technologią zweryfikowaną podczas badań odporności ogniowej. Niewłaściwe montowanie klap przeciwpożarowych prowadzi do bezskutecznego odcięcia strefy objętej pożarem, a zatem nie ochroni przed skutkami pożaru pozostałej części budynku.

Badania odporności ogniowej przeciwpożarowych klap odcinających

Przeciwpożarowe klapy odcinające są wyrobami objętymi pierwszym systemem oceny zgodności, co oznacza, że do wprowadzenia wyrobu do obrotu konieczny jest udział i nadzór jednostki notyfikowanej. Badania odporności ogniowej przeprowadza się w akredytowanym laboratorium, a uprawniona jednostka wydaje Certyfikat Stałości Właściwości Użytkowych wyrobu. Dokumentem odniesienia w procesie oceny wyrobu jest obecnie norma zharmonizowana EN 15650. Klapy odcinające przeznaczone do instalacji wentylacyjnych mają klasyfikację w zakresie odporności ogniowej zgodnie z wymaganiami normy EN 13501-3. Oto przykładowa pełna klasyfikacja odporności ogniowej: EI 120 (Ve ho i ↔ o) S.

Autorzy
systemów bezpieczeństwa
Izabela Tekielak-Skałka

Kierownik Działu Badań i Analiz CFD

systemów bezpieczeństwa
Robert Wawszkiewicz

Zastępca Kierownika Działu Rozwoju i Produktów

Oznaczenia klasyfikacyjne definiują takie właściwości, jak:

E – odporność ogniowa,

I – izolacyjność ogniowa,

120 – wartość liczbowa określająca czas w minutach, w którym klapa zachowuje deklarowane parametry,

Ve – przeznaczenie do montażu w przegrodach pionowych (ścianach),

ho – przeznaczenie do montażu w przegrodach poziomych (stropach),

↔ o – kierunek działania ognia (strzałka w dwie strony oznacza taka samą odporność klapy z każdej strony oraz dowolny kierunek przepływu powietrza przez klapę),

S – dymoszczelność.

Co należy sprawdzić przed montowaniem klap przeciwpożarowych?

Przed przystąpieniem do zabudowy trzeba zweryfikować, czy dana klapa jest odpowiednia do przewidywanego zastosowania. Ważną kwestią jest również przydatność do zastosowania w danym typie przegrody budowlanej. W przegrodach pionowych istnieje rozróżnienie na ściany podatne (ściany z płyt G-K) oraz sztywne (murowane, betonowe). Informacja o przeznaczeniu klapy do zabudowy w danym typie ścian powinna się znaleźć w deklaracji właściwości użytkowych lub w instrukcji montażu (opracowanej przez producenta klapy). Montaż klapy pożarowej powinien nastąpić po zweryfikowaniu czy klapy są przebadane. Klapy przebadane i sklasyfikowane do montażu w ścianie podatnej mogą być stosowane również w ścianach sztywnych, natomiast klapy przeznaczone do ścian sztywnych nie nadają się do ścian podatnych.

Montowanie klap przeciwpożarowych a weryfikacja sposobu zabudowy

Kolejny ważny aspekt to weryfikacja sposobu zabudowy. Najpopularniejsza (i najwłaściwsza) pozostaje zabudowa w przegrodzie budowlanej (ścianie lub stropie). Takie rozwiązanie pozwala bez trudności zachować ciągłość w odporności klapy i przegrody, w której klapa jest zastosowana. Jeżeli klapa ma zostać zabudowana w oddaleniu od przegrody, należy sprawdzić, czy producent przewiduje taką możliwość. Zabudowa w oddaleniu wymaga dostosowania odcinka przewodu pomiędzy przegrodą a klapą do klasy odporności przegrody. Zalecana technologia wynika z przeprowadzonego testu odporności ogniowej. Możliwość zabudowy w oddaleniu stanowi element klasyfikacji odporności ogniowej, dlatego zapis o możliwości zastosowania takiej zabudowy znajduje się w certyfikacie właściwości użytkowych.

Podłączenie przewodów wentylacyjnych

Podobnie wygląda kwestia podłączenia przewodów wentylacyjnych. Typowe rozwiązanie zakłada podłączenie przewodów. Możliwość podłączenia bezkanałowego powinna być wskazana w certyfikacie wyrobu. Również orientacja osi obrotu (pozioma, pionowa) i związane z tym usytuowanie mechanizmu napędowego są istotne z uwagi na odporność ogniową i trwałość klapy, dlatego powinny odpowiadać zabudowie wykonanej w badaniach odporności ogniowej. Producent musi określić, jaką orientację osi obrotu może mieć przegroda (łopatki) klapy.

Montaż klap przeciwpożarowych - 3

Zdjęcie 1. Prawidłowe przygotowanie klapy do zabudowy – zastosowanie rozpórki zabezpieczającej przed wgnieceniem korpusu klapy 

Montaż klap przeciwpożarowych - 4

Zdjęcie 2. Prawidłowe przygotowanie klapy do zabudowy – zastosowanie klinów montażowych pomagających w poprawnym ustawieniu klapy

Jak zamontować klapę przeciwpożarową?

Przy zabudowie klap należy pamiętać również o zachowaniu minimalnych odległości. Zgodnie z wymaganiami normy EN 1366-2 pkt 13.6 minimalny odstęp pomiędzy klapami wynosi 200 mm, natomiast pomiędzy klapą a elementem konstrukcyjnym (ścianą/stropem) wynosi 75 mm.

Rekomendacje producenta

Przed rozpoczęciem montażu klapy należy się zapoznać z technologią montażu rekomendowaną przez producenta. Sposób zabudowy charakterystyczny dla jednego producenta niekoniecznie jest odpowiedni do innych klap. Zalecane materiały i wielkości otworów montażowych wynikają z doświadczeń zgromadzonych podczas badań.

Ocena klapy

Przed montażem warto poświęcić chwilę na ocenę samej klapy, aby określić, czy nie została uszkodzona np. w czasie transportu. Ocena klapy ma duże znaczenie, ponieważ klapy często montuje się w miejscach trudno dostępnych, takich jak przestrzeń nad stropem podwieszanym. Do klap dochodzi również sieć kanałów. To sprawia, że ewentualna wymiana lub naprawa niesprawnej klapy może się wiązać z dużymi nakładami pracy oraz kosztami. Aby tego uniknąć, dobrze jest ocenić stan klapy przed montażem. W tym celu należy wykonać jedno pełne otwarcie i zamknięcie przegrody (łopatek) klapy. W czasie otwierania i zamykania przegroda (łopatki) klapy powinna się poruszać w płynnie, bez szarpnięć lub działania skokowego. Po potwierdzeniu, że klapa działa poprawnie, można przystąpić do jej montażu.

Certyfikat właściwości użytkowych klap

Kwestiami bardzo ważnymi dla odporności ogniowej klap są grubość przegrody budowlanej oraz minimalna głębokość zabudowy. Certyfikat właściwości użytkowych klapy podaje dla danej klasy odporności ogniowej wymaganą minimalną grubość i rodzaj przegrody budowlanej (np. dla klasy EIS 120 minimalna grubość ściany sztywnej może wynosić 115 mm). Wartości te mogą być różne dla poszczególnych klap, ponieważ wynikają wprost z przeprowadzonych badań. Związana z grubością przegrody minimalna głębokość zabudowy określa, w jakim stopniu korpus klapy powinien być zagłębiony w przegrodzie. Informacja o tym parametrze powinna się znajdować w instrukcji montażu. Część producentów umieszcza na obudowie klap stosowne oznaczenia w postaci naklejek lub znaczników. Generalna zasada jest taka, aby przegroda (łopatki) klapy znajdowała się wewnątrz przegrody budowlanej, w miarę możliwości jak najbliżej połowy jej grubości.

Otwór montażowy a montowanie klap przeciwpożarowych

Po zapoznaniu się z instrukcją montażu można przystąpić do przygotowania otworu przeznaczonego do zabudowy klapy. Otwór montażowy powinien być większy od klapy o wielkość sugerowaną przez producenta. Wielkość szczeliny jest dobrana do przewidywanych materiałów montażowych – w tym zakresie należy przestrzegać zaleceń producenta. Przy osadzaniu klapy w otworze trzeba zachować właściwe położenie klapy względem przegrody budowlanej. Niezbędna jest weryfikacja wymiarów – równomierna szczelina montażowa, głębokość zabudowy, przekątne klapy, pion, poziom. W klapach prostokątnych, zwłaszcza o wymiarach powyżej 1 m² powierzchni przekroju, zaleca się zastosowanie klinów montażowych oraz rozpórki zabezpieczającej korpus przed ściśnięciem w trakcie montażu. Zachowanie właściwej szczeliny pomiędzy przegrodą (łopatkami) klapy a jej obudową jest kluczowe dla poprawnego działania klapy, ponieważ ściśnięcie korpusu może uniemożliwić otwarcie/zamknięcie przegrody (łopatek) klapy. Prawidłowe przygotowanie klapy do zabudowy przedstawiono na zdjęciach 1 i 2.

Montaż klap przeciwpożarowych - 5

Zdjęcie 3. Zabudowa klapy jednopłaszczyznowe j przy użyciu zaprawy cementowej  

Po pozytywnej weryfikacji osadzenia klapy można przystąpić do wypełnienia szczeliny pomiędzy korpusem klapy i przegrodą budowlaną materiałem przewidzianym przez producenta. Wnętrze klapy należy zabezpieczyć przez zabrud zeniem, np. za pomocą folii. 

Przykładowe zabudowy (przy użyciu zaprawy cementowej) klap jedno i wielopłaszczyznowej przedstawiono na zdjęciach 3 i 4. 

Montaż klap przeciwpożarowych - 6

Zdjęcie 4. Zabudowa klapy wielopłaszczyznowej przy użyciu zaprawy cementowej  

Często stosowaną praktyką jest dodatkowe zabezpieczenie zabudowy za pomocą farby lub masy ogniochronnej. Po utwardzeniu się materiałów należy przeprowadzić test działania klapy (pełne otwarcie i zamknięcie). Ruch przegrody (łopatek) klapy powinien być płynny, bez szarpnięć, a po zamknięciu nie powinny się pojawić żadne widoczne szczeliny

Podłączenie przewodów wentylacyjnych – o czym należy pamiętać?

Przy podłączaniu przewodów wentylacyjnych nie wolno zapomnieć o uszczelnieniu połączenia oraz zastosowaniu wymaganego rodzaju podwieszeń i klamer montażowych. Należy pamiętać, że klapa przeciwpożarowa nie może się stać podporą dla kanałów, które są do niej podłączane, ponieważ mogą one spowodować nadmierne obciążenie klapy i wygięcie jej obudowy, co uniemożliwi poprawne działanie klapy. Przewody wentylacyjne powinny mieć swój własny system zawieszeń, zapewniający pełną nośność tych przewodów. W przypadku klap transferowych zalecane, a często wymagane jest zastosowanie odpowiednich kratek lub maskownic. Przykładowa zabudowa klapy transferowej wielopłaszczyznowej z maskownicą została przedstawiona na zdjęciu 5.

Montaż klap przeciwpożarowych - 6

Zdjęcie 5. Zabudowa klapy wielopłaszczyznowej transferowej z maskownicą 

Najczęstsze błędy w trakcie montażu klap pożarowych

Jak zamontować klapę przeciwpożarową? Wymieniamy najczęściej spotykane błędy w trakcie montażu klap pożarowych.
Najczęściej spotykane błędy montażowe to:

  • niewłaściwa głębokość zabudowy (klapa za bardzo wystaje z przegrody budowlanej),
  • krzywo osadzona klapa (nieprawidłowe ustawienie często skutkuje blokowaniem lub niedomknięciem przegrody – łopatek – klapy
  • „ściśnięty” korpus (niezachowany wymiar w środkowej części korpusu – efekt braku rozpórki, skutkujący problemami z zamknięciem klapy),
  • mechaniczne blokowanie przegrody lub łopatek klapy (klapa
  • zanieczyszczona gruzem lub śmieciami z kanałów, częste przypadki nierozważnego stosowania blachowkrętów do montażu ramki na kanale przyłączonym do klapy).

Mamy nadzieję, że zastosowanie się do przedstawionych wytycznych pozwoli uniknąć błędów przy doborze i montażu klap, a w konsekwencji – problemów odbiorowych i eksploatacyjnych. W przypadku wątpliwości lepiej skonsultować sprawę z producentem lub rzeczoznawcą, niż ryzykować, że w razie pożaru urządzenia nie spełnią swojej funkcji. Pamiętajmy, że prawidłowe wykonanie instalacji przeciwpożarowych jest kluczowe dla bezpieczeństwa użytkowników obiektów budowlanych, czyli również dla nas. Jeśli masz więcej pytań odnośnie tego, jak zamontować klapę przeciwpożarową, chętnie Ci pomożemy.

Bądź na bieżąco




Chcesz kupić nasze produkty?

Przejdź na listę dystrybutorów i znajdź dostawcę w swoim województwie.

Zainteresowały
Cię nasze rozwiązania?

Porozmawiajmy
osobiście.